Một buổi chiều thảnh thơi nghe Auf dem Wasser zu singen (Bài ca trên mặt nước) với sự thể hiện của Barbara Bonney. Chất giọng Soprano thánh thót của nữ ca sĩ cùng với tiếng đệm đàn piano tạo cho người nghe một cảm giác lâng lâng khó tả.
Cách lựa chọn nhịp điệu (6/8) và hòa âm của Schubert trong bài ca này gợi nhắc đến thể loại barcarolle (chèo thuyền). Điều này này vô cùng phù hợp với nội dung và đặc biệt là tiêu đề của bài ca. "Auf dem Wasser zu singen" nghĩa đen là "để hát trên mặt nước".
Toàn bộ bài ca, bao gồm cả phần prelude (dạo đầu) và postlude (dạo kết) cho piano, bắt đầu ở giọng La giáng thứ và kết thúc ở giọng La giáng trưởng. Trong đó mỗi khổ (bè thanh nhạc) cũng bắt đầu và kết thúc ở các điệu thức tương tự.
Tặng Agnes của tôi
Giữa khoảng sáng lung linh sóng nước
Như thiên nga, thuyền nhẹ lướt trôi;
A! theo sóng lóng lánh êm vui
Hồn ta cũng như thuyền trôi lướt;
Rồi từ trời cao dào lên sóng nước
Ánh hoàng hôn nhảy múa quanh thuyền.
Trên những ngọn cây phía rừng tây
Tia nắng đỏ vẫy chào thân thiện;
Dưới những nhành cây phía rừng đông
Đám lau sậy thì thầm trong ánh đỏ;
Trong ánh thẹn thùng hồn ta hít thở
Vui thiên đường và thanh bình rừng.
Ôi! theo cánh sương nó tan biến dần
Trên sóng lắc lư, thời gian ta cũng thế;
Ngày mai, thời gian sẽ lại tàn trên cánh sóng
Như hôm qua và như hôm nay;
Cho đến khi chính ta biến tan
Theo đôi cánh cao và rạng ngời hơn thế.
Một khung cảnh yên bình đậm chất thơ níu chân những ai dù vô tình hay hữu ý lạc vào khoảng không ấy. Ắt hẳn ai trong mỗi chúng ta đều có chung một cảm xúc vào giây phút đó. Thật đáng quý biết bao. Sẽ là thừa thãi nếu nói nhiều hơn nữa về bản nhạc. Bởi mỗi người sẽ có một cảm nhận riêng. Suy cho cùng âm nhạc cổ điển hay bất kì thể loại nào khác cũng chỉ hay nhất khi nó hòa hợp với tâm trạng người nghe.
Nhưng tất cả những cảm xúc ấy có lẽ cũng sẽ lướt qua thật nhanh như một cơn gió thoảng. Nó lướt đi như cái cách một người vội vã giữa cuộc mưu sinh vô tình bắt gặp một cảnh đẹp nhưng rồi đành tặc lưỡi bước tiếp vì thời gian đâu mà dành cho điều đó khi một ngày chỉ có 24 giờ…
Có những sự trùng hợp ngẫu nhiên nhưng đôi khi nó tạo ra những xúc cảm khó diễn tả. Bản nhạc kết thúc, vô tình bật kênh HBO thì thấy đang chiếu phim Going in style. Tựa đề nghe là lạ khiến bản thân tò mò theo dõi dù bình thường rất ít khi xem phim. Ba lão già gân, làm việc quần quật cả đời tưởng đã đến lúc nghỉ ngơi với sổ lương hưu 30 năm. Rồi bỗng chốc tất cả trở nên vô giá trị khi sổ lương hưu trở thành mớ giấy lộn. Người thì bệnh tật, người sắp bị tịch thu nhà…
Xem phim xong và nghe lại Auf dem Wasser zu singen (Bài ca trên mặt nước) một lần nữa mới thấy thấm, thấm thật nhiều…
Một quãng thời gian trước trên Facebook có xu hướng kiểu như “giá có thể chết đi một lúc”. Có lẽ chả ai mong chết đi một lúc cả. Có chăng chỉ là mong được một khoảng thời gian không suy nghĩ không lo lắng để nghỉ ngơi, để tạm xa rời những bộn bề cuộc sống.
Một lời khuyên nhỏ cho những ai lần đầu đến với nhạc cổ điển là giảm âm lượng một chút để khỏi chếnh choáng với những nốt cao đầu bản nhạc. Cuối tuần tại sao không thử một cái gì mới mẻ. Cuối tuần hãy buông xả để “sống cho bản thân mình” nhiều hơn…
"Bài viết có sử dụng tư liệu bài viết của chị Ngọc Anh trên website Hội nhạc sỹ Việt Nam"
Nguyễn Tuấn Anh
